Thiết kế 3D là gì? Phần mềm và công việc của Thiết kế đồ họa 3D

Thiết kế 3D đang ngày càng phổ biến và được áp dụng rộng rãi. Trong quá khứ, hình ảnh phẳng 2D chiếm ưu thế, tuy nhiên, bây giờ chúng đã được thay thế bằng hình ảnh 3D. Lĩnh vực thiết kế đồ hoạ 3D cũng được đề cập trong cuốn sách “100 nghề đắt giá nhất thế kỷ XXI”, với nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn.

Thiết kế 3D là gì?

Định nghĩa thiết kế 3D

Thiết kế 3D là quá trình sáng tạo và phát triển các mô hình và hình ảnh 3D (three-dimensional) bằng các công cụ máy tính và phần mềm chuyên về thiết kế 3D.

Thiết kế 3D hay cụ thể hơn là thiết kế đồ hoạ 3D những thiết kế tái hiện lại một cách chân thực các khía cạnh của các nhân vật, đồ vật, khung cảnh, môi trường,… trong không gian ba chiều. Các thiết kế 3D có thể mang lại cho bạn những góc nhìn giống như ngoài thực tế của bạn với các vật thể. Bạn có thể lưu lại các thiết kế đồ họa 3D dưới dạng hoạt ảnh để lưu trữ và xem lại sau.

Tầm quan trọng của thiết kế 3D

Với sự phát triển của công nghệ thông tin, thiết kế 3D ngày càng phổ biến và có vai trò quan trọng, mang lại nhiều lợi ích đáng kể trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Cụ thể:

• Mô tả ý tưởng dưới góc nhìn thực tế: Thay vì phải tưởng tượng ra các ý tưởng, sản phẩm và đôi khi dễ dàng hiểu nhầm, thiết kế 3D cho phép tạo ra mô hình số hóa của các đối tượng, sản phẩm hoặc môi trường. Điều này giúp người dùng có cái nhìn rõ ràng và chân thực hơn về sản phẩm hoặc dự án, từ đó giúp cải thiện quá trình thiết kế và phát triển.
• Mô phỏng, kiểm tra và sửa lỗi sản phẩm: Thiết kế 3D cho phép tạo ra mô hình và mẫu thử của sản phẩm trước khi thực hiện thực tế. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc phát hiện và khắc phục lỗi thiết kế, điều chỉnh và cải tiến trước khi sản phẩm được đưa vào quy trình sản xuất.
• Tăng điểm chạm và độ tương tác với khách hàng: Khách hàng có thể dễ dàng hình dung và hiểu rõ hơn về các khía cạnh của sản phẩm hoặc dự án thông qua việc tương tác với mô hình 3D.

Thiết kế 3D giúp tạo ra hình ảnh chân thực, mô phỏng sản phẩm và dự đoán hiệu suất trước khi thực hiện, tăng cường tương tác với khách hàng. Với những lợi ích này, thiết kế 3D đã trở thành công cụ hữu ích trong nhiều lĩnh vực để biến các ý tưởng trừu tượng thành hiện thực.

Các chuyên ngành thiết kế 3D là gì?

Vậy các chuyên ngành thiết kế 3d là gì? Đặc điểm của các ngành này như thế nào, ứng dụng ra sao và cơ hội việc làm thế nào? Hiện nay, thiết kế 3D phân thành hai loại là thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật và thiết kế đồ hoạ 3D mỹ thuật.

Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật

 Khái niệm

Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật (Technical 3D Graphics Design) là quá trình tạo ra các hình ảnh 3D có tính chính xác cao và được sử dụng trong các lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ, kiến trúc, sản xuất và nhiều lĩnh vực khác. Mục tiêu chính của thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật là tạo ra các mô hình 3D có tính chính xác cao, có thể sử dụng để phân tích, kiểm tra và sản xuất.

Ứng dụng

• Thiết kế công nghiệp : Ứng dụng thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật để nghiên cứu, lên ý tưởng và thiết kế cho các sản phẩm kỹ thuật như cơ khí, máy móc, … hoặc các sản phẩm của đời sống, được sản xuất theo dây chuyền công nghiệp.

• Thiết kế phương tiện di chuyển: Ứng dụng thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật để nghiên cứu, phát triển và thiết kế các phương tiện đi lại như xe máy, ô tô… phù hợp với từng tệp khách hàng và đổi mới theo xu hướng xã hội.

• Bản vẽ kiến trúc xây dựng: Ứng dụng thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật để sắp xếp, bố trí không gian bao gồm kết cấu, điện, nước, ánh sáng, điều hòa,… để tạo nên một không gian sống đẹp, tiện nghi và thoải mái.

• Bản vẽ thiết kế không gian nội thất: Ứng dụng thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật để sắp xếp bố cục, màu sắc, ánh sáng, không gian hợp lý cho các ngôi nhà, văn phòng,… để tạo nên sự hài hòa tổng thể, thỏa mãn nhu cầu sử dụng của khách hàng.

• Công nghệ in ấn 3D: Kỹ thuật in theo phương thức xếp từng lớp chất liệu (kim loại, nhựa, silicon,…) với nhau để tạo nên một sản phẩm 3 chiều.

Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật (Mỹ thuật đa phương tiện)

Khái niệm

Thiết kế đồ hoạ 3D mỹ thuật (Artistic 3D Graphics Design) tập trung vào việc tạo ra các hình ảnh 3D có tính nghệ thuật cao và thường được sử dụng trong lĩnh vực truyền thông, giải trí, quảng cáo và nghệ thuật. Đồ hoạ 3D mỹ thuật thường nhấn mạnh vào việc tạo ra các hình ảnh đẹp mắt, sáng tạo và thể hiện cái nhìn nghệ thuật của người thiết kế.

 Ứng dụng

• Thiết kế phim hoạt hình 3D: Hay còn gọi là 3D Animation. Thiết kế phim hoạt hình 3D là quá trình kết hợp hình ảnh với các hiệu ứng diễn hoạt khác nhau để khiến cho mô hình 3D chuyển động một cách chân thật.Theo tiến bộ của công nghệ, thiết kế 3D Animation không chỉ dừng lại ở việc tạo ra các bộ phim hoạt hình 3D mà còn được ứng dụng nhiều trong các kỹ xảo CGI của phim điện ảnh.
• Thiết kế game: Thiết kế game là hoạt động xây dựng, thiết kế các bối cảnh, chiến thuật, nhân vật và hiệu ứng trong một sản phẩm game hoàn chỉnh, dựa trên các ý tưởng và sự sáng tạo. Thiết kế game gần như là quá trình tạo ra một thế giới riêng, một số có concept khá gần gũi với thế giới thực, một số là sáng tạo hoàn toàn của nghệ sĩ.
• Thiết kế đồ họa cho sự kiện thực tế ảo: Thiết kế sự kiện thực tế ảo (VR-virtual reality) giúp tạo một môi trường giả lập trên máy tính cho một sự kiện, đem lại cho người tham gia những trải nghiệm thực tế, mang lại cảm giác như tương tác ở thể giới thực. Sau đại dịch COVID-19 cũng như sự tiến bộ trong công nghệ, VR ngày càng trở thành một xu hướng phát triển tất yếu và được ứng dụng rộng rãi, thường xuyên hơn.
• Thiết kế đồ trang sức: Lên ý tưởng và tạo ra bản mô phỏng 3D của các mẫu trang sức cho người dùng, đảm bảo được tính mới lạ, độc đáo và thẩm mỹ. Lĩnh vực này còn được ứng dụng khá nhiều và liên quan mật thiết đến ngành thiết kế thời trang.

So sánh sự khác nhau giữa 3D kỹ thuật và 3D mỹ thuật

Mục so sánh	Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật	Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật
Khái niệm	Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật là quá trình tạo ra hình ảnh số 3D để giải thích thông tin kỹ thuật một cách rõ ràng và trực quan, thường được sử dụng để hiển thị cấu trúc, hoạt động và hướng dẫn lắp ráp của sản phẩm hoặc hệ thống.	Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật là quá trình tạo ra các tác phẩm nghệ thuật ba chiều sử dụng công nghệ 3D, thể hiện sự sáng tạo và thẩm mỹ qua hình ảnh động hoặc tĩnh.
Đặc điểm	Tạo ra các mô hình 3D chính xác và chính xác theo kỹ thuật. Sử dụng trong các ngành công nghiệp như kiến trúc, kỹ thuật cơ khí, ô tô, hàng không vũ trụ,… Đòi hỏi kiến thức về kỹ thuật, đo lường, và các quy tắc thiết kế chính xác.	Tạo ra các mô hình 3D có tính nghệ thuật cao và thẩm mỹ. Sử dụng trong các ngành công nghiệp như trò chơi điện tử, phim hoạt hình, quảng cáo, và nghệ thuật số. Đòi hỏi kiến thức về mỹ thuật, ánh sáng, màu sắc, và các nguyên tắc thiết kế thẩm mỹ.
Tính ứng dụng	Thiết kế công nghiệp (in ấn 3D) Thiết kế phương tiện di chuyển Bản vẽ kiến trúc xây dựng Thiết kế không gian nội thất	Thiết kế phim hoạt hình Thiết kế phim 3D Thiết kế game Thiết kế đồ họa sự kiện (trải nghiệm Thực tế ảo) Thiết kế đồ trang sức
Phần mềm hỗ trợ	AutoCAD SolidWorks Autodesk Inventor 3ds Max	Blender ZBrush Autodesk Maya Cinema4D

Danh sách phần mềm thiết kế 3D

Để có thể tạo nên những thiết kế 3D kỹ thuật và mỹ thuật hiện đại, các phần mềm thiết kế 3D đã trở thành những người bạn không thể thiếu đối với các họa sĩ 3D. Vậy những phần mềm hỗ trợ cho hoạ sĩ thiết kế 3d là gì? Hãy cùng VTC Academy tìm hiểu nha!

Phần mềm Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật

• AutoCAD

AutoCAD được phát triển bởi Autodesk, cung cấp các công cụ mạnh mẽ cho việc tạo và chỉnh sửa các bản vẽ kỹ thuật và mô hình 3D. Ưu điểm của AutoCAD bao gồm giao diện trực quan, hỗ trợ đa nền tảng, khả năng tương tác giữa các mô hình 2D và 3D, và khả năng tùy chỉnh linh hoạt. Tuy nhiên, phần mềm này có thể yêu cầu học hỏi thời gian để làm quen với giao diện phức tạp và đôi khi cần cấu hình mạnh để xử lý các mô hình lớn.

• SolidWorks

SolidWorks là một phần mềm thiết kế 3D phổ biến trong ngành kỹ thuật cơ khí và thiết kế sản phẩm, cho phép người dùng tạo, mô phỏng và thử nghiệm các mô hình 3D, bản vẽ kỹ thuật và bản vẽ tổng thể của các sản phẩm. Ưu điểm của SolidWorks bao gồm giao diện thân thiện, khả năng mô phỏng chính xác, tích hợp quy trình làm việc liền mạch và khả năng tương tác với các phần mềm kỹ thuật khác. Tuy nhiên, việc sử dụng một số tính năng phức tạp có thể đòi hỏi sự đào tạo chi tiết và phần mềm này thường được sử dụng chủ yếu trong ngành cơ khí và sản xuất.

• Autodesk Inventor

Autodesk Inventor là phần mềm thiết kế 3D của Autodesk, phổ biến trong ngành kỹ thuật và sản xuất. Nó giúp tạo, mô phỏng và trình bày mô hình 3D, cũng như tương tác tốt với các công cụ khác. Tuy nhiên, việc học và sử dụng cần thời gian, nhưng mang lại hiệu suất chính xác và tích hợp trong quy trình làm việc.

• 3ds Max

3ds Max là phần mềm đồ họa 3D của Autodesk, chuyên về mô hình hóa, hoạt họa và render. Dùng phổ biến trong việc tạo hiệu ứng hình ảnh, hoạt cảnh, và mô phỏng không gian 3D. 3ds Max không có đối thủ ở mảng tốc độ và thao tác đơn giản tuy nhiên, cần thời gian để làm quen và học cách sử dụng đầy đủ tiềm năng của phần mềm này.

Phần mềm Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật (Mỹ thuật đa phương tiện)

• Blender

Blender, một phần mềm đồ họa 3D mã nguồn mở, miễn phí, điều này là điểm mạnh nổi bật, thường được sử dụng cho mô hình hóa, hoạt họa và render. Blender cung cấp nhiều tính năng mạnh mẽ và linh hoạt, tạo cơ hội cho sáng tạo không giới hạn. Tuy nhiên, giao diện phức tạp và việc học cách sử dụng hiệu quả có thể là thách thức với những bạn mới bắt đầu.

• ZBrush

Zbrush là một công cụ điêu khắc kỹ thuật số mạnh mẽ, cho phép người dùng tạo ra mô hình 3D / 2.5D, họa tiết và vẽ tranh. Phần mềm này sử dụng công nghệ “pixel” độc quyền để lưu trữ thông tin chi tiết về ánh sáng, màu sắc, chất liệu, điều hướng và độ sâu cho từng điểm trên đối tượng trên màn hình. Tuy nhiên, giao diện của Zbrush được đánh giá là khá phức tạp và đòi hỏi người dùng có kiến thức và kỹ năng sử dụng cao.

• Autodesk Maya

Được biết đến là một ứng dụng đồ họa máy tính 3D mạnh mẽ và đa năng, được sử dụng rộng rãi trong việc phát triển trò chơi điện tử, tạo đồ họa 3D, sản xuất phim hoạt hình, phim truyền hình và nhiều hiệu ứng hình ảnh khác. Với khả năng xử lý các mô hình phức tạp, phần mềm này cho phép các nhà thiết kế tạo ra những hiệu ứng Ultra 3D độc đáo, mang đến cho người xem những hình ảnh cực kỳ chân thực và sống động. Tuy nhiên, việc học và làm quen với Maya có thể đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn do giao diện phức tạp và phạm vi tính năng đa dạng.

• Cinema4D

Cinema4D là một phần mềm chuyên nghiệp dùng để dựng hình, mô phỏng và hoạt hình 3D. Nó được đánh giá là một bộ công cụ mạnh mẽ, linh hoạt và ổn định, giúp tối ưu hóa quy trình thiết kế 3D. Phần mềm này được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực đồ họa chuyển động, hiệu ứng hình ảnh (VFX), thực tế ảo/ thực tại tăng cường (AR/MR/VR) và phát triển trò chơi. Cinema4D không khó cho người mới bắt đầu, cũng chính vì thế mà nó có sự hạn chế trong việc xử lý các mô hình phức tạp và hiệu ứng đặc biệt nên khó để sử dụng trong môi trường chuyên sâu.

Để trở thành hoạ sĩ thiết kế đồ hoạ 3D cần những tố chất gì?

Để thành công trong ngành thiết kế đồ họa 3D và trở thành một nhà thiết kế chuyên nghiệp, bạn cần sở hữu các yếu tố sau:

• Kiến thức căn bản về mỹ thuật: Đây là nền tảng để hiểu về hình họa, nguyên lý dựng hình và vẽ mỹ thuật. Kiến thức này giúp bạn phát triển tư duy không gian 3 chiều và xây dựng mô hình chính xác.
• Kỹ năng phác thảo 2D: Thiết kế đồ họa 3D xuất phát từ việc phác thảo ban đầu 2D và kết quả cuối cùng cũng là hình ảnh 2D. Kỹ năng này rất quan trọng để tối ưu hóa quá trình thiết kế và biến ý tưởng thành hình ảnh cụ thể.
• Tư duy không gian linh hoạt: Thiết kế 3D yêu cầu bạn làm việc với không gian ba chiều và tái tạo hình ảnh theo cách tương tự như thế giới thực. Khả năng tư duy không gian tốt giúp bạn tạo ra sản phẩm cuối cùng ấn tượng và hấp dẫn.
• Đam mê với cái đẹp: Những ý tưởng sáng tạo trong thiết kế đồ họa 3D phải xuất phát từ tư duy cầu tiến và khao khát cải thiện chất lượng cuộc sống. Sự đam mê với cái đẹp sẽ thúc đẩy bạn tạo ra những sản phẩm ấn tượng và độc đáo.
• Sự yêu thích và khám phá công nghệ: Công việc thiết kế đồ họa 3D yêu cầu sử dụng các công cụ và phần mềm chuyên nghiệp để mô phỏng và xử lý sản phẩm. Đặc biệt đối với Mỹ thuật Đa phương tiện, công nghệ là yếu tố không thể thiếu để truyền tải và lưu trữ sản phẩm. Do đó, sự yêu thích và sự tìm hiểu về công nghệ là rất quan trọng.

Cơ hội nghề nghiệp cho ngành Thiết kế đồ hoạ 3D là gì?

Ngành thiết kế đồ hoạ 3D có ứng dụng rộng rãi trên đa lĩnh vực, từ sản xuất công nghiệp cho đến kiến trúc và cả những sản phẩm giải trí như game, phim ảnh,… Các chuyên viên thiết kế 3D có thể làm việc trong các lĩnh vực như giải trí, quảng cáo, kiến trúc, y học, và nhiều ngành công nghiệp khác.

Theo Statista – một nền tảng phân tích dữ liệu hàng đầu thế giới, Việt Nam là quốc gia có số lượng người chơi video game cao nhất Đông Nam Á. Thị trường game ở Việt Nam đứng thứ 27 trên toàn thế giới và thứ 4 tại Đông Nam Á. Theo thống kê ban đầu, có gần 55 triệu người dân Việt Nam chơi game trực tuyến. Điều này cho thấy số lượng nhân lực cần cho ngành thiết kế đồ hoạ game cũng cực kỳ lớn, mở ra cơ hội cho nhiều bạn trẻ học thiết kế 3D.

Ngoài ra, nhân lực của ngành thiết kế kỹ xảo 3D từ Việt Nam đã được sử dụng trong một số bộ phim nổi tiếng của Hollywood, chẳng hạn như Star Wars: Detours, Rebels, The Clone Wars, Ninja Rùa: Teenage Mutant (2014), The Avengers – Biệt đội siêu anh hùng,… Điện ảnh Việt Nam cũng ghi nhận một nghìn bức ảnh kỹ xảo điện ảnh được các nhà sản xuất phim đầu tư kỹ lưỡng cho các bộ phim của họ như Mắt Biếc, Hai Phượng, Song Song và Trạng Tí Phiêu Lưu Ký.

Có thể thấy rằng ngành Thiết kế đồ họa 3D tại Việt Nam đã được đầu tư và phát triển rất nhiều. Theo Salary Explorer, mức lương của 3D Artist nhận được trung bình là 15,400,000 VND mỗi tháng. Mức lương thấp nhất là khoảng 7,860,000 VNĐ mỗi tháng và mức lương cao nhất là 23,700,000 VNĐ mỗi tháng. Bên cạnh đó, các họa sĩ 3D có thể tham gia các khóa học animtion để mở rộng thêm cơ hội nghề nghiệp cho bản thân trong ngành hoạt hình, kỹ xảo điện ảnh,…